10 opleidingsintuïties, eindelijk gecheckt door de neurowetenschap

1. Spreek meerdere zintuigen aan

Waarom? Hoe meer zintuigen je inzet, hoe meer ‘zintuiglijke synergie’ je creëert. Elk zintuig versterkt de anderen. Dat vergroot de aandacht en maakt het gemakkelijker om nieuwe concepten te begrijpen.

Tip

Dit is natuurlijk niet nieuw – maar er bestaan wel veel nieuwe om je het werk gemakkelijker te maken. Verrijk je klassikale opleiding met YouTube-video’s, Visme-infographics, een Prezi-presentatie, een Thiagi-spel of een mindmap.

2. Less is more

Geef beter te weinig dan te veel mee. Om een spoor achter te laten in het geheugen, is het beter om te voorkomen dat het brein te veel in één keer leert: maximaal 4 nieuwe ideeën.

Tip

Verspreid je theorie al op voorhand via korte video’s, een vorm van micro-learning. Dat was trouwens ook het onderwerp van een Cevora Learning Lab workshop in 2016.

3. In scène zetten en verhalen vertellen

Door verhalen te vertellen doe je een beroep op emotie. Dit vergemakkelijkt leren, aandacht en memoriseren. Waarom? Een emotie is een signaal dat de hersenen vertelt dat wat er nu gebeurt, belangrijk is: de aandacht van de hersenen wordt dan vertienvoudigd. Een gebeurtenis waarbij je sterke emoties ervaart is altijd beter in ons netvlies gebrand. We herinneren ons  bijvoorbeeld allemaal wat we aan het doen waren op 11 september 2001.

Tip

Maak een verhaal van je opleiding! De cursist kan de superheld worden in het relaas van zijn traject, om het ultieme doel te bereiken: de skills onder de knie krijgen die hem helpen in zijn job.

4. Spelletjes, kwissen, verrassingen

Emoties: daar draait het om. Plezier, verbazing en nieuwsgierigheid zijn krachtige triggers. Enkele ideeën voor je cursus:

  • Een spel: om al spelend bij te leren.
  • Een kwis: van zodra je een vraag stelt, is het brein geprogrammeerd om een antwoord te zoeken.
  • Een verrassing: zodra iets plotseling verandert, zijn de hersenen weer actief en komt de aandacht uit zijn winterslaap.
Tip

In juni stelden we  al enkele tools voor om leven te brengen in je opleiding. Powtoon, Plickers, Thiagi-spellen … Het is het moment om je te amuseren terwijl je bijleert!

5. Pauze werkt

Een korte break, een fijn videootje of een anekdote zijn als verse lucht voor een brein dat wil ademen. Na een twintigtal minuten is dat nodig.

Tip

Voorzie elk halfuur een ademmoment – formeel of informeel. Dat laat de hersenen toe om even te recupereren om daarna weer een inspanning te leveren.

6. Creëer een warme band

De band met je deelnemer is een bepalende factor in het leerproces. Misschien zelfs meer bepalend dan je expertise. Waarom? Omdat negatieve emoties als stress of angst in de weg staan om nieuwe informatie op te nemen.

Tip

Een klimaat van vertrouwen staat gelijk aan een leerklimaat. Baken duidelijke spelregels af, maak geen probleem van foutjes en geef positieve feedback. Kortom, doe verder zoals je het ongetwijfeld al doet en leg extra accenten!

7. Wij zijn sociale dieren

In tegenstelling tot de klassieke behoeftenpiramide van Maslow[1], hebben neurowetenschappers ontdekt dat sociaal contact onze meest elementaire behoefte is. Experimenten hebben aangetoond dat mensen meer lijden onder de afwezigheid van affectie dan van voedsel.

Tip

Ontwikkel social learning of peer-to-peer learning, klassikaal of online achteraf. Dat versterkt de leerimpact. Geen idee hoe je daaraan begint? Dat komt goed uit, daarover ging één van de workshops van de voorbije Cevora Learning Labs.

8. Wie geen fouten maakt, leert niet bij

Hersenen die geen fouten maken, zijn niet aan het bijleren. Zo eenvoudig is dat. Om te leren moet je je comfortzone verlaten, risico’s nemen en je blootstellen. Door die inspanning en foutjes expliciet naar waarde te schatten, bevrijd je het leerproces.
En slaagt je cursist erin om een enigma op te lossen of een uitdaging te overwinnen? Dan krijgt hij een dopamine-injectie, een neurotransmitter die de motivatie voedt. Het plezier van ‘eureka’!

Tip

Maakt je cursist een fout? Feliciteer hem, hij is aan het bijleren! Stel je even voor dat hij je opleiding verlaat en bij zichzelf denkt “super, ik kende alle antwoorden al!”. Dan heeft hij niets bijgeleerd. Creëer dus overkomelijke uitdagingen, bijvoorbeeld met een kwis (Kahoot, Socrative, SurveyMonkey, …)

9. Geef vrijheid en autonomie voor meer motivatie

Drie ingrediënten bepalen de motivatie: autonomie, bekwaamheid en sociale binding. We zetten dat even om naar mensentaal:
Iemand die zijn bekwaamheid autonoom kan ontwikkelen binnen een sociale groep is rijp om effectiever te leren.

Tip

Creëer een kader dat dit toelaat. Geef deelnemers bijvoorbeeld wat vrijheid om hun dag in te vullen. Leg uit welke mogelijke leerdoelen mogelijk zijn en laat de deelnemers kiezen welke delen ze eventueel willen laten vallen als de tijd op is. Dat is niet alleen praktisch, maar omdat ze zelf inspraak hadden, zijn cursisten meer betrokken bij hun parcours. En ze werken waarschijnlijk onbewust efficiënter samen om bepaalde punten af te werken.

10. Leren leren

De ontdekkingen over de werking van het brein geven aanleiding tot tips om autonoom te leren:

  • Verbind het nieuwe met het bestaande: Telkens wanneer nieuwe informatie zich koppelt aan verworven kennis, wordt deze verankerd in het geheugen.
  • Verkies doelbewuste oefening boven eenvoudige herhaling: Stel de kennis regelmatig op de proef, laat uw cursisten de kennis terug opvissen, werk met ‘Memory’-kaartjes of rollenspellen. Hoe intensiever ze met de kennis aan de slag gaan, hoe sterker de consolidatie in het geheugen.
  • Een neurologisch spoor is kwetsbaar: Je moet een herinnering koesteren om haar niet te verliezen. De cursist moet het aangeleerde herzien: twee of drie dagen later, een week nadien, een maand, zes maanden. Steeds verder uitgesponnen doorheen de tijd, om een duurzaam spoor na te laten.
Tip

Om samen te vatten, geef de waardevolle adviezen in dit artikel mee aan je deelnemers. Door je zintuigen en emoties te stimuleren versterk je je aandacht, concentratie, geheugen en motivatie. Dat biedt perspectieven voor de ontwikkeling van opleidingsinhoud, zowel klassikaal als digitaal.

Lees verder

Dit artikel is gebaseerd op de presentatie van Nadia Medjad, arts en coach, genaamd On sait enfin comment notre cerveau apprend ! (Franstalig). We pikten dit op tijdens de Digital Learning Day in Parijs op 22 en 23 juni ’17, georganiseerd door het International Learning & Development Institute. Doel van het event: de inzet en uitdagingen van de digitalisering van opleiding in kaart brengen!

[1] Abraham Maslow rangschikte de volgens hem universele behoeften van de mens in een hiërarchie. Lees het Wikipedia-artikel voor meer info, specifiek de kritieken op zijn theorie.

Gerelateerde artikels

Graag nog wijzer worden?