Dat onze arbeidsmarkt kreunt onder het tekort aan werkkrachten, is geen nieuws. Maar sommige sectoren krijgen het harder te verduren dan andere. Zo is de vacaturegraad in de Belgische IT-sector de allerhoogste in Europa. Een cijfer dat om context vraagt: waarom is het aantal openstaande IT-vacatures hier hoger dan elders? En wat zijn mogelijke oplossingen?
In ‘Cijfer zoekt context’ krijg je duiding bij een markant arbeidsmarktcijfer of onderzoeksresultaat.
Sire, er zijn geen IT’ers meer
De vacaturegraad voor IT-functies in België is dus 9% (cijfer van 2021). Met ‘vacaturegraad’ bedoelen we de verhouding tussen het aantal vacatures en het aantal tewerkgestelden in de sector. Concreet: voor elke honderd IT-jobs zijn er in ons land 9 niet ingevuld. Daarmee is de IT-sector één van de grootste verliezers van het arbeidstekort. Enkel de horeca kent nog een hogere vacaturegraad.
Hoe ernstig is die hoge vacaturegraad?
Het aantal openstaande vacatures in de IT-sector stijgt jaar na jaar. 9% is zelfs een verdubbeling sinds 2019. België voert daarmee de lijst aan in Europa. Ter vergelijking: Nederland (7,6%) en Oostenrijk (7,2%) vervolledigen de top drie (bron: Eurostat, december 2021).
Waarom is de vacaturegraad net bij ons zo hoog?
De eenvoudige rekensom is dat de vraag naar IT-competenties enorm toeneemt, terwijl het aantal mensen met de juiste skills en diploma’s te laag is en blijft.
Met de versnelde digitalisering stijgt de vraag naar IT-profielen. Niet alleen IT-bedrijven zijn ernaar op zoek. Ook ziekenhuizen, overheden en kmo’s uit andere sectoren hebben IT’ers nodig.
Naast de klassieke profielen in IT (programmeurs, analytische profielen, systeembeheerders …) komen er nu specialisaties bij die nieuwe competenties vragen. Denk aan machine learning, artificiële intelligentie, cybersecurity, internet of things en big data.Dat heeft te maken met het algemene arbeidstekort in België. Dat is het derde hoogste in Europa. De activiteitsgraad – het aantal mensen tussen 20 en 64 jaar dat actief is op de arbeidsmarkt – is lager in België dan in de rest van Europa (75% tegenover 78%).
Met andere woorden: in vergelijking met de rest van Europa heeft België minder mensen die actief zijn op de arbeidsmarkt om de openstaande vacatures in te vullen. En dat effect is het sterkst merkbaar in sectoren als IT.
Ook in de instroom aan afgestudeerde IT’ers scoort België een pak slechter dan de rest van Europa. In 2020 kwam maar 2,2% van alle afgestudeerden uit een IT-richting. Dat is bijna de helft lager dan het Europese gemiddelde (3,9%).
(Bron: Digital Economy and Society Index (DESI 2022))
Wat zijn mogelijke oplossingen?
De digitalisering zal zich doorzetten, en dus zal ook het aantal IT-vacatures blijven toenemen. Eén oplossing kan zijn om IT-richtingen meer te promoten en zo de instroom te verhogen.
Ook bedrijven kunnen een steentje bijdragen
Maar er zijn uiteraard ook veel profielen op de arbeidsmarkt die wel het talent hebben voor een job in IT, maar nog niet de juiste competenties verwierven. Met opleidingen als die van Cevora kunnen werkzoekenden die geen enkele achtergrond of ervaring in IT hebben, een opleiding volgen.
Ook werkgevers kunnen hun bijdrage leveren. Bij gebrek aan beschikbare IT-profielen op de arbeidsmarkt, kunnen zij flexibeler rekruteren. Met andere woorden: mensen aanwerven die hun IT-competenties nog aan het ontwikkelen zijn of werkervaring zoeken (bijvoorbeeld via een stage), maar wél talent en zin hebben om zich om of bij te scholen. Ook buiten de regionale grenzen kijken is een optie. VDAB keert zelfs premies voor interregionale mobiliteit uit aan werkzoekenden.
Via upskilling (nieuwe competenties bijleren om beter te worden in je huidige job) of reskilling (nieuwe competenties bijleren om naar een andere functie te evolueren) kunnen organisaties met nieuw of bestaand talent hun tekort aan IT-personeel oplossen.